«مفتاح العلوم»، اثر ابویعقوب یوسف بن محمد سکاکی (متوفی ۶۲۶ ق)، کتابی دانشنامهمانند میباشد که در آن خلاصهای از علوم ادبی زمان نویسنده، شرح داده شده است که شامل صرف، تجوید، اشتقاق (صغیر و کبیر و اکبر)، نحو، معانی، بیان، بدیع (که آن را وجوه تحسین کلام نامیده است)، حد (یعنی تعریف منطقی مفاهیم)، استدلال، عروض، قافیه، نقد شعر و سرانجام مبحثی درباره اعجاز قرآن و رد مطاعن مخالفان میشود.
متن يادداشت
ساختار کتاب: كتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز شده است. احمد بن مصطفى، معروف به طاش كبرىزاده در «مفتاح السعادة و مصباح السيادة» مىگويد كه: «مفتاح العلوم در 12 علم است. اما اين سكاكى گويى اصلا نظم و ترتيب را نمىشناخته و ترتيب مباحث كتابش چنان درهمريخته است كه بهسختى مىتوان توالى و ترتيب مطالب را پيگيرى كرد. خود او در ابتدا بعد از آنكه اسامى علوم فوق را برمىشمارد، گويا فراموش مىكند كه نام دوازده علم را برده است، بلافاصله مىگويد: اين كتاب را به سه قسم قرار دادم؛ يكى در صرف و دوم در نحو و سوم در دو علم معانى و بيان، كه البته هركدام از آنها ضمائمى دارد. سپس در تقسيمات اصلى و فرعى، بارها كلمه فصل را به كار مىبرد كه ما نمىدانيم مثلاًفصل سوم، مربوط به كدام تقسيم است و قسعلىهذا.زبان نویسنده، بسيار دشوار، سخت و ديرياب است و كرنكوف در «دائرةالمعارف اسلام» مىگويد: اين دشوارى، ناشى از طول جملههاست كه در عربى، مألوف نيست و شايد تحت تأثير ترجمه كتب فلسفه يونانى بوده كه او مطالعه مىكرده است.اثر حاضر، تحقيقات و نوآورىهايى در زمينه علوم مورد بحث دارد كه موجب توجه علما و ادبا بدان گرديده است.سكاكى در تدوين اثر خويش، از دو اثر شيخ عبدالقادر جرجانى (متوفى 471ق) به نامهاى «دلائل الإعجاز» و «أسرار البلاغة»، استفاده كرده است.
متن يادداشت
در هامش کتاب (اتمام الدرایه لقراء النقایه) در چهارده علم از عبدالرحمن سیوطی آمد است. موضوع کتاب، بلاغت، نحو، صرف، عروص، قافیه، منطقو .. می باشد.
متن يادداشت
این کتاب اهدائی دکتر سید اسعد شیخ الاسلامی می باشد.
موضوع (اسم عام یاعبارت اسمی عام)
عنصر شناسه ای
زبان عربی
عنصر شناسه ای
Arabic language
عنصر شناسه ای
زبان عربی
عنصر شناسه ای
Arabic language
تقسیم فرعی شکلی
-- متون قدیمی تا قرن ۱۴
تقسیم فرعی شکلی
-- Early works To 1800
تقسیم فرعی موضوعی
-- معانی و بیان
تقسیم فرعی موضوعی
-- Rhetoric
تقسیم فرعی موضوعی
-- صرف و نحو
تقسیم فرعی موضوعی
-- Grammar
داده رابط بین فیلدها
a01
داده رابط بین فیلدها
a01
داده رابط بین فیلدها
a03
داده رابط بین فیلدها
a03
رده بندی کنگره
شماره رده
PJA
۲۰۲۸
نشانه اثر
/
س
۸
م
۷۰۱۵
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )