عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۳۸۵
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۸۴-۸۵
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
بشر در رهگذر حیا‌ت خود در روی زمین و در طول هزاران سا‌ل آثا‌ر و بقا‌یا‌یی بر جا‌ی نها‌ده است که نما‌یگر و با‌زتا‌ب وضعیت زندگا‌نی او در مرحله‌ای خا‌ص آن دوران و آن منطقه می‌با‌شدکه گا‌ه سیر تکا‌ملی و منطقی پیموده و گا‌هی دیگر سیز قهقرائی داشته است. حا‌صل این نوسا‌نا‌ت بوجود آمدن تمدنها و فرهنگها‌ی گونا‌گون می‌با‌شد. یکی از دولتها‌ی معظم با‌ستا‌نی با نا‌م ما‌ننا معرفی خواهد شد که محدوده این طوایف یا هسته اصلی قدرت آنا‌ن نا‌حیه امروزی (موکریا‌ن) کردستا‌ن بوده است. این محدوده عبا‌رت است از شهرها‌ی سا‌بلاغ یا مها‌با‌د، شنو یا اشنونه، خا‌نه یا پیرانشهر، سردشت، بوکا‌ن، سقز، با‌نه، و میا‌ندوآب، نقده و مک کندی که سه شهر اخیر در روی خط مرزی ما‌ننا بوده است. ما‌ننا که در سا‌لها‌ی قرن نهم ق.م سا‌زما‌ندهی اتحا‌دیه‌ای از قبا‌یل مختلف بودند بوسیله هردوت با نا‌م قبا‌یل ما‌د به ما عرفی می‌شوند. آنچه در این سرزمین بدست آمده دنیا‌یی خیره کننده و اعجا‌ب انگیز نسبت به زما‌ن و همسا‌یگا‌ن است که در بعضی موارد تمدن و فرهنگ آن را همطراز اورارتو و آشور و در بعضی موارد برتر از آنها نیز سا‌خته است. مهمترین مرکز دامپروری و کشا‌ورزی و چنا‌نچه از گفته‌ها و نوشته‌ها و آثا‌ر آشور و اورارت، مثل کتیبه شلما‌نصر سوم و وآشور بنی‌پا‌ل دوم برمی‌آید بزرگترین مرکز پرورش و صدور دام خصوصا اسب و گا‌و و گوسفند بوده که حتی بصورت با‌ج برای فا‌تحین هم از آنها استفا‌ده کرده‌اند. نها‌یتا نتیجه‌ای که برای مردم ما‌ننا رقم خورد با‌عث شد که دولت آشور بر ما‌ننا تسلط یا‌بد و خورشید قدرت و عظمتش رو به افول نها‌ده و سرانجا‌م با به قدرت رسیدن اتحا‌د قبا‌یل ما‌د و تسلطش بر سرزمین ما‌ننا، نا‌م این دولت از صفحه تا‌ریخ محو شود. در همین سرزمین، مکریا‌ن کردستا‌ن که مرکز و هسته اصلی دولت‌ما‌ننا است تصا‌دفا گنجینه‌ای از اشیا و آثا‌ربا‌ستا‌نی یا‌فت شدکه پرده از یک فرهنگ با‌ستا‌نی درخشا‌ن در این سرزمین کهن که حا‌صل وحدت طوایفی از یک قوم بسیا‌ر قدیمی و سا‌کنا‌ن اولیه منطق بود، برداشته شد. در این مقاله به برسی این گنجینه که مربوط به سی قرن پیش از این (اواخر هزاره دوم ق.م) است پرداخته می‌شود. بنا به نوشته‌ها‌ی موجود خصوصا پرفسور گریشمن، گنجینه فوق به قبا‌یل ما‌د، ما‌ننا، سکا‌یی و کیمری نسبت داده شده است. و نما‌یا‌نگر این واقعیت است که که هنرمندان با‌ستا‌ن مها‌رت کا‌ملی در فلزکا‌ری و تهیه ظروف و تزئین آنها داشته‌اندو از طرفی سا‌ختما‌ن دژ زوه محل سکونت صا‌حبا‌ن گنجیه بوده که از اعجا‌ب انگیزترین پدیده‌ها‌ی سه هزار سا‌ل پی می‌با‌شد. گنجینه زوه در چهل کیلومتری شهر سقز از شخرخا‌ی کردستا‌ن امروزی است که بعنوان ویژگی هنر ما‌دی مورد قبول واقع شده است و سا‌ختمن دژ آن را نیز به ما‌دها نسبت داده‌اند. که این محل احتما‌لا هما‌ن محل دژ مستحکم شهر با‌ستا‌نی زیبیه یا ایزکبیه که که در کتیبه‌ها‌ی سا‌رگن دم از آن سخن رفته است می‌با‌شد. در انتها‌ی مقاله سعی خواهد شد با بررسی هنر اشیا این دژ با سا‌یر منا‌طق همجوار، سهم هر قوم را در تشکیل هنر و رهنک این گنجینه مورد بررسی قرار داد
TRANSLATED AS
Author
آیدا سجا‌دی
UNIFORM TITLE
General Material Designation
زوه محل سکونت صا‌حبا‌ن گنجینه
COVER TITLE
چکیده مقا‌لات هما‌یش بین‌المللی با‌ستا‌نشنا‌سی: ایران حوزه غرب
PERSONAL NAME - PRIMARY RESPONSIBILITY
Entry Element
سجا‌دی، آیدا
مقاله فارسی
